Romaanse kunst & architectuur: Eglise Notre-Dame te Germiny-l'Exempt (Cher 18)

zondag 19 oktober 2025

Eglise Notre-Dame te Germiny-l'Exempt (Cher 18)

Eglise Notre-Dame

te Germiny-l'Exempt

Beschrijving.

Er is niets bekend over de geschiedenis van de herbouw van deze kerk, behalve een bull van paus Eugenius III, waaruit blijkt dat de kerk in 1143 al onder het gezag stond van de aartsbisschop van Bourges. Uit een archiefstuk blijkt echter dat in 1772 een brand de bovenste delen van het koor verwoestte, dat kort daarna werd herbouwd.

De ramp was ongetwijfeld ernstiger dan wordt gezegd, en dat moet de reden zijn waarom het monument vandaag de dag zo weinig belangstelling geniet. Het bijna volledig herbouwde schip wordt gevolgd door een transept waarvan de viering vroeger werd bekroond door een koepel; de kruisbeuken geven aanleiding tot absidiolen net zoals de apsis. Het enige intacte deel van dit interieur is eigenlijk een kapel die in de 15e eeuw aan de zuidkant van het schip is toegevoegd, een kapel met prismatische ribgewelven die worden ondersteund door kraagstenen versierd met het symbool van de evangelisten.

Maar daarentegen is de toren aan de westkant van het gebouw, die dateert uit de tweede helft van de 12e eeuw, wel degelijk interessant. Het is een zwaar, rechthoekig bouwwerk, met daarboven vier verdiepingen van een smallere en veel lichtere klokkentoren, onder een vierzijdig dak, dat een torenspits heeft vervangen die in 1773 door de bliksem werd vernield.

Binnen is het gelijkvloers verdeeld in drie korte beuken. De middelste wordt overspannen door een koepel met een oculus en gezet op pendentieven, wat zeldzaam is in het departement Cher. De boogreeks die deze beuk verbinden met de zijbeuken met eveneens rondbogen, rusten op vierkante pijlers geflankeerd door grote halfzuilen, waarvan de kapitelen een mooie stijl hebben.

We zien er personages en scènes, zoals het verhaal van Daniël in de leeuwenkuil; de dekstukken zijn geprofileerd met een slecht uitgesneden lijst, twee hollijsten en listels, en de astragaal wordt gedeeltelijk bedekt door het omgebogen uiteinde van de bladeren die de onderkant van het kapiteellichaam versieren.

De centrale ingang die toegang verschaft tot de kerk, en die in de 13e eeuw werd hersteld, omringt met zijn gebroken boog een van de weinige timpanen die in Berry in de gotische periode werden gebeeldhouwd. Een rand van acanthusbladeren en een kleine, verlichte rand omzomen de gewelfboog waar engelen met banieren staan afgebeeld. In het centrale deel wordt de aanbidding van de drie koningen vergezeld door de engelengroet. Sommige stijlkenmerken lijken nogal zwaar, maar de compositie is geslaagd en de beeldhouwer was zeker op de hoogte van de beeldhouwtradities van Île-de-France. Dit timpaan wordt gedragen door kraagstenen die versierd zijn met beeldjes van uitstekende kwaliteit, en aan weerszijden van de deur stonden zuilbeelden die vandaag verdwenen zijn. De eerste verdieping van de toren is, net als beneden, verdeeld in drie beuken die verlicht worden door een rondboogvenster. Een boog op pilasters siert de zijmuren, met kapitelen in dezelfde stijl als die op de benedenverdieping, met bladmotieven, tegenover elkaar staande vogels voor een kelk, enz.

Drie rondbogen, geopend naar het westen, noorden en zuiden, verbonden de begane grond van het portiek met de buitenwereld, maar uit voorzorg zijn ze dichtgemetseld, behalve deze in het westen, dat onderaan is doorbroken door een zeer hoge boog van dezelfde vorm, die de gevel verdubbelt, met in het midden de veel kleinere vierkante toren. De verdiepingen, behalve de tweede, waren voorzien van gebogen vensters onder ontlastingsbogen, maar verschillende daarvan zijn dichtgemetseld om het geheel meer stevigheid te geven. De hoeken van de bovenste verdieping worden verzacht door colonnetten. Het paviljoendak, dat de torenspits verving die in 1773 door blikseminslag werd verwoest, heeft geen enkel karakter.

De rest van de buitenkant van de kerk zou geen enkele belangstelling wekken als er niet een grafsteen met het wapen van Bernard Briçonnet, heer van Germigny, te vinden was, die samen met zijn broer Thomas het land in 1683 had gekocht.