Eglise Sainte-Marie-Madeleine
te Neuilly-en-Donjon
Beschrijving.
De kerk van Neuilly-en-Donjon, Nuilliacus, geplaatst onder het patronaat van Sainte-Marie-Madeleine, maakt deel uit van het aartspriesterschap van Pierrefitte en was een priorij afhangende van Marcigny.
De kerk is samengesteld met een éénbeukig schip, een nauwere koortravee die geen klokkentoren ondersteund, en een halfronde apsis.
Het schip stelt zich voor zonder veel karakter. Aan de zijkanten zijn 2 originele inspringende rondboogvensters die zowel aan de noordelijke als de zuidelijke muur doorbroken zijn, uitgewerkt in de bredere bogen met dubbele insprong. Aan de gevel bevindt zich een venster van hetzelfde type.
De koortravee staat in verbinding met het schip langs een rondboog met schuin afgewerkte imposten. De travee is overdekt met een tongewelf dat ondersteund wordt door 2 zijdelingse ontlastingsbogen waarbij de imposten zijn voorzien van lijstwerk en dit gedeelte verlicht wordt door 2 rondboogvensters in het zuiden als het noorden.
De minder hoge en brede apsis is overwelfd met een halfkoepel en in zijn as verlicht door een venster. Er bevindt zich eveneens volgens de trend van Cluny, een verbindingsvenster.
Buiten het portaal is de buitenzijde heel sober van inrichting. Het zware metselwerk in zand- en kalksteen, met hoekverbindingen. Geen enkel deel van het gebouw is ondersteund. Men noteert wel een lichte versterking van de oostelijke puntgevel van het schip op de plaats waar de 2 gootmuren uitkomen zoals te Saint-Martin-la-Vallée en Baugy. De kraagstenen die de schuin afgewerkte gootklos ondersteunen zijn zonder versiering of vaag gebeeldhouwd. Een rondboog met klok verheft zich bovenaan de oostelijke puntgevel van het schip.
In deze bijna onversierde kerk heeft enkel het portaal een mooie decoratie verkregen. Dit opent zich in het westen onder een gecentreerde en versierde booglijst. Deze booglijst is ondersteund door colonnetten met gebeeldhouwde kapitelen. Op het timpaan is de Aanbidding van de 3 Wijzen voorgesteld. De Heilige Maagd toont het Kind Jezus op een troon die zelf rust op 2 gevleugelde monsters en is een merkwaardig archaïsche herinnering van de kunst uit Mesopotamië van de Chaldeeën en Semur. Op het linteel verschijnt een dubbele scene waarvan de symbolische toenadering is. Tov de groep van Adam en Eva die de appel eten verschijnt een zaligmakende maaltijd; "de Maaltijd bij Simon" waarbij al de personages recht staan volgens het Hebreeuws gebruik. Enkel Maria-Magdalena wast neergehurkt de voeten van Christus. Op het morfologisch gezichtspunt bemerkt men verschillende invloeden uit Cluny, speciaal ontleend van de kathedraal van Autun in de stijl van de aangezichten, de anatomie, het realisme van de Levensboom in het Aards Paradijs en in de linkse verlenging de personages.
Wat betreft de kapitelen bemerkt men aan de linkerzijde een voorstelling met aan de buitenkant de demon die zijn mond opent en zijn grijns levendig de vreugde uitdrukt van zijn triomf over de man die hij tot zondaar maakt. Aan de binnenkant houdt een zittende figuur een man bij het haar vast die ondersteboven valt en op het punt staat hem te slaan. Het zuidelijke gezicht zou de straf kunnen symboliseren van de zondaar die door God is geslagen en op zijn troon zit.
Rechts een voorstelling van een episode uit Daniëls leven, de leeuwenkuil. Habacuc die Daniël zijn voedsel brengt wordt tegengehouden door een engel. Eén van de 7 leeuwen likt ondertussen de schouder van Daniël.
Bronnen.
- Liliane Schneiter in "Le Brionnais, églises romanes"; Institut d'histoire de l'art du moyen âge; Genève 1967.
- Henri Nicolas in "Eglises romanes du Brionnais"; La Taillanderie; Bourg-en-Bresse 1996.
- Raymond et A.M. Oursel in "Les églises romanes de l'Autunois et du Brionnais, Cluny et sa région"; Imprimerie Protat Frères; Macon 1956.
- Guy Lobrichon in "Bourgogne romane"; Editions Stéphane Bachès; Lyon 2013.
Bijlagen.
