Zoeken in deze blog

zondag 1 maart 2020

Hervormde Kerk te Bemmel (Gelderland)

Hervormde Kerk 
te Bemmel

Beschrijving.
Niet ver van de dijk van de Waal verheft zich de kerk van Bemmel waarvan de 1ste geschreven vermelding dateert uit 1277 toen de Graaf van Bentheim deze schonk aan de Teutoonse Ridders.
De klokkentoren opgetrokken in vulkanische tufsteen gaat terug tot de 12de eeuw. De 4 verdiepingen zijn versierd met uitgeholde delen en versierd met kleine boogreeksen.  Al deze delen uitgezonderd op de 3de verdieping, zijn verdeeld door een midden liseen.  Op ieder van zijn zijden is de bovenste verdieping verdeeld door paarsgewijze bogen versierd met colonnetten in vulkanische tufsteen.  Aan de binnenzijde overdekt een koepelgewelf de binnenste verdieping.  De rijkelijk versierde omkadering van het portaal dateert van de 17de eeuw. Deze wordt gevormd door een vroegere opening waarvan de rondboog nog zichtbaar is boven het linteel.








De kerk die tot deze klokkentoren behoorde was toegewijd aan de heilige Bénigne.  Hiervan rest er nagenoeg niets meer.  Het koor en de kapel in het zuidoosten dateren uit de 15de eeuw, het schip is nog recenter van constructie en dateert uit 1834.  Het is enkel aan de hoekpijler van het koor en de pijlers uitgevend op het schip waar men nog sporen van de vroegere romaanse kerk terugvindt.  Bij opgravingen heeft men vastgesteld dat het een gebouw betrof van 3 beuken met half cirkelvormige kooreinden.  Deze beuken zijn waarschijnlijk opgericht in dezelfde periode als de toren.  Zichtbare kenmerken aan de oostelijke muur van de toren geven de plaats aan van het romaanse dak.


Bronnen.
- Ada van Deijk in Pays-Bas romans; Editions Zodiaque, "la Nuit des Temps 81"; Abbaye Sainte-Marie de la Pierre-qui-Vire 1984.
- A.G. Schulte in Kerken in Gelderland; Uitgeverij Walburg Pers; Zuphen 2000.

Bijlagen.

Sint-Jan-de-Doperkerk te Neerlangel (Noord-Brabant)

Sint-Jan-de-Doperkerk 
te Neerlangel

Geschiedenis.
Rond het jaar 1000 is in Langel het Sint-Jan de Doperskerkje gebouwd, waarschijnlijk op de plek waar vroeger al een houten kerkje stond.  Mede door de naamgeving van het kerkje mag aangenomen worden dat dit in de wijde omtrek het oudste kerkgebouw was en als zodanig een bijzondere plaats in deze regio innam.  Niet in alle kerken mocht gedoopt worden, dit recht was meestal voorbehouden aan een Sint-Jan-de-Doperkerk.
In 1360 ging Walraven van Valkenburg vanuit Herpen in het langgerekte Langel aan de Maas een kasteel bouwen, welk Ravenstein ging heten en daardoor ontstond Neer- en Overlangel. 
De priesters van Langel bedienden ook het kasteel maar uit stukken uit 1538 blijkt dat de OLV-kerk in Ravenstein inmiddels de parochiekerk is, terwijl dat eerst de kerk van Langel was.

Beschrijving.
Het betreft een van oorsprong romaans tufstenen kerkgebouw waarvan het oude schip in 1869 door een neogotisch schip werd vervangen terwijl de toren werd behouden.  Deze toren is in 2 fasen tot stand gekomen, waarbij de onderste 2 geledingen waarschijnlijk met koor en schip in de 11de eeuw in tufsteen zijn opgetrokken.


In de 15de eeuw is als 3de geleding de toren met een kloostermoppenverdieping verhoogd en zijn klokkengedeelte en torenspits aangepast.  Waarschijnlijk heeft tegelijkertijd ook het zaalkerkje een verhoging van kloostermoppen gekregen terwijl het koor onder toevoeging van steunberen werd uitgebreid en een kapel werd toegevoegd.  Tenslotte werd het schip met een portaal vervolledigd.
Van Claarenbeek, burgemeester van Ravenstein, maakte net voor de sloop in 1869 nog een tekening van de oude kerk.


Het kerkje heeft als het ware 2 gezichten met het neogotische schip en koor uit 1869 en de 11de eeuwse romaanse stufstenen toren en achterwand.


In de kerk zijn de spitsboogvensters kenmerkend voor de neogotiek terwijl de met resten baksteen dichtgemaakte rondboogvensters in de toren romaans zijn. 




Op de tufstenen achterwand zijn nog duidelijk de noklijnen van het oude romaanse kerkje te zien, alsook de geaccentueerde dichtgezette doorgang naar de zolder boven het oude schip.  Daaronder sluit wand met een 19de eeuwse deur de oorspronkelijke rondboogopening naar de toren af. Buiten is aan de noordzijde van de toren boven de 2de geleding, een met baksteen dichtgezette toegang tot de ruimte boven het tongewelf te zien vanwaar tevens de zolder boven het schip bereikbaar was. 





Evenals in andere kerken in het voormalige land van Ravenstein vanaf begin 18de eeuw tot en met halverwege 20ste eeuw, had ook het kerkje van Neerlangel een barokinterieur.  De kerk had oorspronkelijk een hoofdaltaar en 2 zijaltaren in barokstijl.  Het huidige hoofdaltaar, een mengeling van neorenaissance en neoromantiek, komt uit de kapel van de Mannencongregatie te Ravenstein, de huidige Sint-Jozefkapel.  Op de vloer is nog te zien waar de 2 zijaltaren hebben gestaan.




Bijlagen.