Sankt Maria in Lyskirchen
te Keulen
Volgens de legende werd de kerk gesticht door bisschop Maternus, begin 4de eeuw. In 998 werd een Marienkapelle in privébezit en in de vorm van een eenvoudige hallenkerk voor het eerst in een document vermeld. Waarschijnlijk betreft het dezelfde kerk van een burger Lisolvus of Lysolfus die in de omgeving, ten noorden van de kapel over een woning beschikte. De naam "Lisolikyrken" ontwikkelde zich geleidelijk tot "Lyskirchen".
In 1067 werd door bisschop Anno II de kerk als parochiekerk opgenomen, bediend door kanunniken van Sint-Joris en verkreeg toen de naam van "Sankt Maria in Noithusen". Daar de kerk in de onmiddellijke omgeving van de Rijn was gelegen en ten zuiden van de stadsmuur in 1106, werd deze kerk vooral bediend door schippers.
In de 12de eeuw werd de kerk uitgebreid tot 3 beuken en rond 1135/42 werd het in een charter voor het eerst vermeld als "Ecclecia Lisolvi". Met de stadsuitbreiding van 1106 kwam het vissersdorp "No(i)thusen" binnen de stadswallen en werd later Airsbach genoemd. In de omgeving woonde de patriciërsfamilie Lyskirchen die als schenkers hebben bijgedragen voor de verdere uitbreiding van de kerk. Het begin van de bouw in zijn huidige vorm dateert van 1198/1200. Door de voortdurende bedreiging van overstroming werd de kerk opgehoogd.
Rond 1225 was de kerk in haar huidige vorm voltooid met een licht onregelmatige plattegrond volgens het plan van Sankt Kunibert en Sankt Severin met een oostbouw bestaande uit 2 torens met een tussenliggende apsis, in de richting van de Rijn. Bij gebrek aan de nodige fondsen werd enkel de noordelijke toren afgewerkt. De crypte van de vorige kerk werd vervangen door een nieuwe die zich beperkte tot de ruimte onder het vierkante koor en apsis.
Rond 1520/30 werden de ramen van het oksaal, met uitzondering van deze van de galerij, vervangen door spitsboogvensters met opvulling. Bovendien werd een westbouw aangebracht die de 3 beuken integreerde. In 1528 werd de naam Sankt Maria in Lyskirchen voor het eerst gebruikt.
Tussen 1658 en 1662 onderging de kerk een uitgebreide reconstructie van het interieur waarbij de apsis werd afgebroken en de bogen, paneelfriezen en dwerggalerij vervangen werden door ramen met opvulling. De gewelven van het koor en de apsis werden verwijderd en hun hoogte aangepast en gelijkgesteld aan deze van het schip. De apsis verkreeg een polygonale vorm.
In 1663/65 werd een barok hoogaltaar aan het koor toegevoegd waarvan de beelden van de heilige Martinus en Maternus bewaard zijn gebleven. De romaanse ramen van de galerijen werden in 1697 vernieuwd als rondboogvensters. De kerktoren ontving een koepeldak welk in de 19de eeuw vervangen werd door een spitse toren.
Met de overstroming van 1784 werd door het water en het ijs, een deel van de kerkinrichting vernield zodat er een nieuw hoogaltaar gebouwd werd. Toen het klooster van Sankt Georg geseculariseerd werd, wijzigde de kerk zich tot een parochiekerk. Vanaf 1850 werd de kerk beschermd monument omwille van de stijgende renovatiebehoeften. In 1860 verkreeg de kerk een nieuw hoogaltaar en de apsisramen werden in 1865 met glasramen verrijkt en werd in de koorkapellen altaren geplaatst. Van 1868 tot 1876 vond een uitgebreide restauratie plaats. Met de restauratie van het interieur werden de 13de eeuwse gewelfbeschilderingen ontdekt en in 1879 gerestaureerd. In 1934 vond een nieuwe restauratie van de middeleeuwse fresco's plaats waarbij de beschildering van de 19de eeuw verwijderd werd.
Met de luchtaanvallen van 1942/43 werden de daken vernield behalve deze van de toren. Echter bleven de gewelven met de fresco's intact. Een wederopbouw volgde in 1947 tot 1962. In 1972/77 volgde een nieuwe restauratie van de gewelven. Van 1982 tot 1989 werd de kerk bepleisterd volgens de originele romaanse traditie in roos, grijs en wit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten