Romaanse kunst & architectuur: Eglise Saint-Pierre te Neuf-Marché-en-Lyons (Seine-Maritime 76)

zondag 13 januari 2019

Eglise Saint-Pierre te Neuf-Marché-en-Lyons (Seine-Maritime 76)

Eglise Saint-Pierre

te Neuf-Marché-en-Lyons

Geschiedenis.

In de nabijheid van één van de talrijke versterkte vestingen die de grens van de Epte beheersten, overhandigde de machtige familie van Gransmesnil die haar voornaamste bezittingen in het diocees van Sées had, in het midden van de 11de eeuw de helft van het patronaatschap van een Sint-Pieterskerk welke Orderic Vital beschreef als een monasterium. Op het einde van dezelfde eeuw trof men er 4 kanunniken aan die de geestelijke dienst verwaarloosden en er een heel werelds leven leidden.

Rond 1070-1080 verwijderde Hugues de Grandmesnil deze en verving ze door monniken van zijn abdij van Saint-Evroul in de streek van de Ouche. Zij vormden te Neuf-Marché een priorij die overleefde tot en met de Revolutie. Zij deelden de kerk met de parochianen. Rond 1128 bracht Guillaume de Roumare het aantal monniken op 7. Volgens Orderic Vital was dit de gelegenheid voor een reconstructie van het koor.

Het gebouw gaat effectief terug tot het begin van de 12de eeuw. Maar dit gebouw heeft het zwaar te verduren gehad omwille van de restauraties van de 19de eeuw, door een bombardement in 1944 en daarna door een herstel in zijn originele staat. Het huidige schip dateert nagenoeg volledig van 1867-1868. Het koor en het transept kunnen exact gedateerd worden en openbaren zich zowel in originaliteit als in verheffing.

Beschrijving.

De buitenzijde is minder herwerkt dan het binnenste gedeelte en is hierdoor minder uit zijn element gehaald. Op een hoge basis van klein metselverband in silex dat een onregelmatig opus spicatum vormt, beëindigen de kruisbeuken, de kapellen en de apsis zich door muren in mooie maatstenen. Hun relatieve verheffing is omvangrijk terwijl de centrale, vierkante toren teruggebracht werd tot de basis en voorzien werd van een valse gootklos in 1867. De vensters van de zuidelijke kruisbeuk zijn samengesteld met gebeeldhouwde bandlijsten met in het westen van afwisselend gebladerte, in het zuiden met diamantpunten en in het oosten met palmetten, rozetten en zaagtanding. De zuidelijke puntgevel is doorbroken met 2 rondboogvensters, de apsis met 3. De noordelijke puntgevel werd verlengd met een slaapzaal van de monniken.